ΓΙΑΤΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Ο Άνταμ Σμιθ, είχε προειδοποιήσει ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα, ότι η ανάγκη για εθνικό χαρτονόμισμα, που εκδίδεται από μια εθνική κεντρική τράπεζα, δεν αφορά τόσο στα μεγάλα κράτη όσο τα μικρά, ώστε να διαθέτουν τους ελάχιστους δυνατούς όρους ελέγχου της οικονομίας τους και το εμπόριό τους να μη γίνεται έρμαιο των ισχυρών νομισμάτων. Το 1893 η Ελλάδα χρεοκόπησε λόγω υπερδανεισμού σε χρυσό φράγκο, εξαιτίας  της ένταξης της στην νομισματική Λατινική Ένωση. Το 1932 η Ελλάδα χρεοκόπησε λόγω χρυσής δραχμής και υπερδανεισμού σε χρυσές λίρες, μιας και τότε ανήκε στην νομισματική ένωση της χρυσής λίρας στερλίνας. Όποτε δηλαδή η δραχμή συνδέθηκε με οποιοδήποτε τρόπο με σκληρό νόμισμα, το αποτέλεσμα ήταν η χρεοκοπία της χώρας.

    Η χώρας μας με την ένταξη της στην ευρωζώνη απεμπόλησε τον ένα από τους δύο πυλώνες άσκησης οικονομικής πολιτικής, αυτόν της νομισματικής, και διατήρησε σε κάποιον βαθμό αυτόν της δημοσιονομικής πολιτικής που όμως στις συνθήκες του μνημονίου έχει πρακτικά καταστεί ανενεργός, αφού πλέον ελέγχεται από τους δανειστές μας. Η χώρα μας λοιπόν είναι αντιμέτωπη με την χειρότερη οικονομική κρίση που έχει προκύψει μεταπολεμικά χωρίς εργαλεία άσκησης οικονομικής πολιτικής.

    Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο ευκολότερος τρόπος για να αυξήσει μια χώρα την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της είναι η υποτίμηση του νομίσματός της. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί στους κόλπους της ευρωζώνης και με το ευρώ, διότι δεν ελέγχεται από την Τράπεζα της Ελλάδας. Για αυτό το λόγο εξάλλου εφαρμόζεται η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, επειδή δεν μπορεί να γίνει υποτίμηση του νομίσματος όπως έχει αναφερθεί σε δηλώσεις κρατικών αξιωματούχων αλλά και του ΔΝΤ. Δηλαδή είναι αποδεκτό ότι στην παρούσα κατάσταση, αυτό που πραγματικά χρειάζεται η Ελληνική οικονομία, είναι ένα υποτιμημένο νόμισμα επί του οποίου θα μπορεί να χαράξει τη νομισματική της πολιτική.

    Η έξοδος από την ευρωζώνη, θα έδινε στο ελληνικό κράτος περαιτέρω επιλογές αναφορικά με το χρέος, δεδομένου ότι  θα μπορούσε να εκφράσει τις υποχρεώσεις του σε νέες δραχμές με απόφαση του Ελληνικού κοινοβουλίου. Εξάλλου, η Ελλάδα δανείστηκε στο εθνικό της νόμισμα, όταν συσσώρευσε το χρέος της σε  ευρώ, και θα πρέπει να πληρώσει πίσω στο εθνικό της νόμισμα, εφόσον χρησιμοποιούνται νέες δραχμές για το διακανονισμό. Το κράτος θα μπορούσε ως δια μαγείας να μετατρέψει το σύνολο του χρέους από ευρώ σε εγχώριο νόμισμα. Η αναπόφευκτη υποτίμηση της δραχμής θα μετέθετε το βάρος πάνω στο δανειστή, μέσω της μείωσης  που θα προκύψει μέσα από την πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας(RMF, 2011). Εξάλλου, αυτή η ίδια η μετονομασία των χρεών θα είναι ένα κίνητρο για τις άλλες χώρες να μην ενθαρρύνουν μιαν άκαιρη και αδικαιολόγητη υποτίμηση της νέας δραχμής.

    Τα εισαγόμενα προϊόντα προφανώς θα είναι ακριβότερα και ίσως μέχρις ότου η οικονομία αρχίσει να αναπτύσσεται, να υπάρχει δυσκολία στην απόκτησή τους καθ΄ότι εξαιτίας και της αθέτησης πληρωμών που θα συνοδεύσει μια ενδεχόμενη επιστροφή στη δραχμή, αυτά θα εισάγονται επί πληρωμή και όχι επί πίστωση. Ταυτόχρονά όμως, η χορήγηση ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδας, η ακρίβεια των εισαγομένων και η σχετική αδυναμία απόκτησής τους από τους Έλληνες, θα δώσει το έναυσμα σε εγχώριους επιχειρηματίες να επιχειρήσουν επενδύσεις και παραγωγή των προϊόντων αυτών με σαφώς μικρότερο κόστος και χαμηλότερη τιμή εξαιτίας της δραχμής. Η ζήτηση των προϊόντων (λογικά χαμηλότερης ποιότητας από τα αντίστοιχα εισαγόμενα) αυτών θα είναι αυξημένη (χαμηλότερη τιμή) και έτσι θα τονωθεί η ζήτηση για εγχώρια προϊόντα, θα αυξηθεί η παραγωγικότητα, θα αυξηθούν περαιτέρω οι επενδύσεις και θα μειωθεί η ανεργία. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές επιχειρήσεων και εργαζομένων και τη παράλληλη μείωση της ενίσχυσης των ασφαλιστικών ταμείων από τον κρατικό προϋπολογισμό μειώνοντας έτσι τις δαπάνες. Επίσης το σκέλος των δαπανών θα μειωθεί και από την συρρίκνωση των επιδομάτων ανεργίας που αναγκάζεται να διανείμει ο κρατικός προϋπολογισμός εξαιτίας της αυξημένης ανεργίας που επιφέρει η ακολουθουμένη πολιτική.

    Τα έσοδα του προϋπολογισμού θα αυξηθούν από την αύξηση της φορολογίας φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων λόγω της μείωσης της ανεργίας και της αύξησης τόσο του αριθμού των επιχειρήσεων με την διαδικασία που αναπτύχθηκε παραπάνω, όσο και της αύξησης της κερδοφορίας που θα επιφέρει η τόνωση της ζήτησης των εγχώριων προϊόντων.

    Η επιστροφή σε εγχώριο νόμισμα, θα έχει ως αποτέλεσμα τα αγαθά και οι υπηρεσίες που παράγονται στην Ελλάδα να γίνουν φθηνότερα σε σχέση με τα εισαγόμενα. Αυτή η κατάσταση θα μειώσει το εμπορικό έλλειμμά της χώρας μέσω της αύξησης των εξαγωγών και της μείωσης των εισαγωγών, επιφέροντας σημαντική βελτίωση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ενώ ευεργετική θα είναι και η επίδραση στα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας και την αύξηση του τουρισμού.

    Η έκδοση της νέας δραχμής με σαφώς αυξημένη ισοτιμία έναντι του ευρώ και του δολαρίου και κυρίως η χορήγηση ρευστότητας (Μ) από την Τράπεζα της Ελλάδας, βραχυπρόθεσμα θα επιφέρει την μείωση των επιτοκίων (R). Ακολούθως η προσδοκώμενη ισοτιμία Εe δραχμής/ευρώ θα αυξηθεί, ενώ βραχυχρόνια θα παρατηρηθεί και αύξηση του εισοδήματος. Με την διαδικασία αυτή, η υποτίμηση της δραχμής αρχικά θα είναι μεγαλύτερη από ότι θα αναμενόταν. Η υποτίμηση της δραχμής, σε συνδυασμό με την αύξηση της ρευστότητας θα επιφέρουν ανάλογη αύξηση των τιμών και συνεπαγόμενα του πληθωρισμού με αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα, η τελική πραγματική προσφορά χρήματος Μ/Ρ να είναι περίπου ίση με την αρχική. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο των επιτοκίων και την επιστροφή τους περίπου στα αρχικά επίπεδα με την παράλληλη ανατίμηση της δραχμής (υποτιμημένη όμως σε σχέση με το αρχικό επίπεδο ισοτιμίας). Είναι βέβαιο ότι εφόσον αποχωρήσουμε από το ευρώ, η ισοτιμία του σε σχέση με το δολάριο θα υποχωρήσει, επανερχόμενο ίσως πλησίον στα επίπεδα ισοτιμίας κατά την  ίδρυσή του. Η εξέλιξη αυτή θα «απορροφήσει» τις επιπτώσεις από την αναμενόμενη υποτίμηση του νέου νομίσματος της χώρας που θα προκύψει κατά το πρώτο διάστημα της αποχώρησης.

    Η επιστροφή σε εγχώριο νόμισμα από μόνη της δεν μπορεί να αποτελέσει πανάκεια και σίγουρα δεν αποτελεί την επιθυμητή, αλλά μάλλον την αναγκαία λύση. Η κίνηση αυτή θα πρέπει να συνοδευτεί και από άλλα παράλληλα μέτρα για να είναι αποτελεσματική. Αναγκαία είναι:

v   Η απαγόρευση της κίνησης κεφαλαίων στο εξωτερικό καθώς και ο περιορισμός ανάληψης καταθέσεων προκειμένου να υποστηριχθεί το νόμισμα.

v   Το πάγωμα των μισθών ώστε να υπάρξει ανάχωμα στην αύξηση του πληθωρισμού εξαιτίας της ακρίβειας των εισαγόμενων προϊόντων.

v    Η απόσπαση της Κεντρικής Τράπεζας από το Ευρωσύστημα  για την παροχή δραχμικής ρευστότητας στις τράπεζες, καθ’ ότι  θα αποκλειστούν από τις διατραπεζικές αγορές και θα χάσουν την πρόσβαση σε ρευστότητα από την ΕΚΤ 

v  Να γίνουν διμερείς συμφωνίες και να εφαρμοστούν διοικητικά μέτρα για να στηριχτούν τα φτωχότερα στρώματα διότι εξαιτίας της υποτίμησης της νέας δραχμής θα παρουσιαστεί συναλλαγματική κρίση και βραχυπρόθεσμα θα υπάρξουν δυσκολίες στην αγορά καυσίμων, τροφίμων και φαρμάκων.