Πέμπτη 27 Μαρτίου 2014

Άθμονον: η Άρτεμις







Στο πολύβουο, σύγχρονο Μαρούσι της Αθήνας, κάποτε υπήρξε ένας λαμπρός πολιτισμός βασισμένος επάνω στο ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος. Σήμερα δεν υπάρχει ούτε ο ναός, ούτε η δόξα του παρελθόντος. Υπάρχει μόνο η Παναγία η Νερατζιώτισσα...




ΜΑΡΟΥΣΙ: ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΑΘΜΟΝΟΝ

Το Άθμονον, κτίσθηκε από τον μυθικό βασιλιά Κέκροπα για να προστατεύσει τους κατοίκους της Αθήνας από τις επιδρομές των γύρω βαρβάρων.

Οι Αθμονείς εμφανίζονται και στην ελληνική μυθολογία στην μάχη του Θησέα κατά των Παλλαντιδών στο Γαργηττό, όπου τάχθηκαν με το μέρος του ήρωα. Όσοι από αυτούς σκοτώθηκαν στη μάχη ενταφιάστηκαν στη θέση Σωρός του Αθμόνου.
Η περιοχή του Αθμόνου ήταν γεμάτη ναούς και ιερά. Γνωρίζουμε με βεβαιότητα δύο: Την Αμαρυσία Αρτέμιδα και την Ουρανία Αφροδίτη.


Γράφει ο Παυσανίας για το όνομα της Αρτέμιδος:

"...ΠΥΝΘΑΝΟΜΕΝΟΣ ΔΕ ΣΑΦΕΣ ΟΥΔΕΝ ΕΣ ΑΥΤΑΣ ΕΠΙΣΤΑΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΞΗΓΗΤΑΣ ΕΥΡΟΝ, ΑΥΤΟΣ ΔΕ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΑΙ ΤΗΔΕ. ΕΣΤΙΝ ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ ΕΝ ΕΥΒΟΙΑ ΚΑΙ ΓΑΡ ΟΙ ΤΑΥΤΗ ΤΙΜΩΣΙΝ ΑΜΑΡΥΣΙΑΝ, ΕΟΡΤΗΝ ΔΕ ΚΑΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΤΗΣ ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ ΑΓΟΥΣΙΝ ΟΥΔΕΝ ΤΙ ΕΥΒΟΕΩΝ ΑΦΑΝΕΣΤΕΡΟΝ· ΤΑΥΤΗ ΜΕΝ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΕΠΙ ΤΟΥΤΩ ΠΑΡΑ ΑΘΜΟΝΕΥΣΙΝ..."

(Αφού κατάλαβα ότι οι εξηγητές δεν είχαν έγκυρες πληροφορίες γι’ αυτά, συμπεραίνω το εξής. Στην Έυβοια υπάρχει η Αμάρυνθος, όπου λατρεύουν την Αμαρυσία. Έχουν όμως και οι Αθηναίοι γιορτή της Αμαρυσίας, που δεν είναι λιγότερο φημισμένη από την Ευβοϊκή. Νομίζω ότι έτσι πήρε το όνομα αυτό στους Αθμονείς.)

Κάθε χρόνο την Άνοιξη, διεξάγοντο αγώνες προς τιμήν της θεάς, τα Αμαρύσια. Πιστεύεται ότι οι αγώνες τελούνταν στα νότια του Πέλικα, στην εκτεταμένη πεδιάδα όπου βρίσκεται το Ολυμπιακό Στάδιο.
ΠΑΝΑΓΙΑ ΝΕΡΑΤΖΙΩΤΙΣΣΑ

Λέγεται ότι η θέση του ναού της Αρτέμιδος βρισκόταν στο χώρο που σήμερα στέκεται η Παναγία η Νερατζιώτισσα, μια βασιλική του 850 μ.Χ, πιθανώς γιατί είναι η μοναδική εκκλησία στο Μαρούσι στην οποία παρατηρείται πληθώρα λειψάνων από αρχαίο ναό. Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι ο ναός βρισκόταν στην εκκλησία του άγ. Ιωάννη Πέλικα.

O Christopher Wordsworth κάνει λόγο για μια επιγραφή που αφορούσε τον αρχαίο ναό:

"...μια αρχαία επιγραφή εντοιχισμένη στον τοίχο μιας εκκλησίας, δέκα λεπτά δυτικά του Μαρουσιού, μας πληροφορεί ότι χρησίμευε για τον καθορισμό των ορίων του ιερού τεμένους που περιέβαλλε το ναό της θεάς."

Η επιγραφή είχε ως εξής:

«ΟΡΟΣ : ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ : ΤΕΜΕΝΟΣ : ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ»


O ναός μεταφέρθηκε από την αρχική του θέση σε υψηλότερο σημείο από τον Ηρώδη, εκέι που σήμερα βρίσκεται το εκκλησάκι του άγ. Ιωάννη Πέλικα, το οποίο καταπατά τον χώρο αρχαίου ναού...

Στην περιοχή του Αμαρουσίου υπήρχαν 21 (!) εκκλησίες, όλες τους κτισμένες επάνω σε αρχαίους ελληνικούς ναούς. Οι περισσότερες από αυτές, έχουν κατεδαφισθεί σήμερα. Άρα, σήμερα δεν υπάρχουν πλέον ούτε ναοί, ούτε ιερά στο Μαρούσι. Μόνο το τερατούργημα του Καλατράβα...

Άγιος Ταξιάρχης

Στην εκκλησία αυτή που βρίσκεται καλά κρυμμένη στην είσοδο της Κηφισίας προς το Μαρούσι, δεν παρατηρούνται πολλά αρχαία ίχνη, κάποια όμως βρίσκονται στην αυλή και τα περισσότερα από αυτά ασβεστωμένα από τους "ευσεβείς" ορθόδοξους.
Μερικά σχόλια:

Στις εικόνες του άρθρου απεικονίζονται πολλά, διάσπαρτα κομμάτια του ναών που κάποτε υπήρχαν και που που τώρα απλώς ...ασβεστώνονται.

Στάθηκε αδύνατον να βρούμε την εκκλησία του αγ. Ιωάννη του Πέλικα. Όσους και αν ρωτήσαμε, όσο και αν γυρίσαμε τους δρόμους και ψάξαμε σε βιβλία και το διαδίκτυο, δεν καταφέραμε να την εντοπίσουμε.


Ένας μεγάλος ναός, της Αμαρυσίας Αρτέμιδος, με την πάροδο των αιώνων, διαμελίστηκε και τα κομμάτια του "κτίστηκαν" σε δεκάδες χριστιανικά εκκλησάκια, διάσπαρτα στην περιοχή του Μαρουσιού εκ των οποίων τα περισσότερα έχουν καταστραφεί ολοσχερώς από τους πρόσφατους Έλληνες.

Έτσι θάβεται η ιστορία λοιπόν.
Πρώτα διαλύουμε τα κομμάτια της και μετά τα εξαϋλώνουμε εντελώς...

Κείμενο, φωτογραφίες: dimdom για το Εν Αθήναις.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου